Η ιστορία του μελιού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.



Η ιστορία του μελιού ξεκινάει από αρχαιοτάτους χρόνους. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν δώσει μυθικές διαστάσεις στο μέλι καθώς το συνέδεαν με τους θεούς. Το χρησιμοποίησαν από πολύ νωρίς για ιατρική χρήση και το βρίσκουμε σε πολλά συγγράμματα του Ιπποκράτη που αναφέρονται στις ευεργετικές ιδιότητες του. Ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε παρασκευάσματα με μέλι όπως το μελίκριτον (μέλι με νερό) και το οξυμέλι (μέλι με ξύδι), για να ανακουφίσει ασθενείς με οξέα νοσήματα. Επίσης έλεγε ότι το μέλι ζωηρεύει το χρώμα του προσώπου και είναι ωφέλιμο σε αρρώστους αλλά και σε υγιείς.

Ο Πυθαγόρας έκανε την διαπίστωση ότι το μέλι εξαφανίζει την κόπωση και ύστερα από έντονη πνευματική ή χειρονακτική εργασία λίγο μέλι ή με γάλα έδινε στον ταλαιπωρημένο οργανισμό νέες δυνάμεις. Οι παιδαγωγοί της Σπάρτης αποσύρονταν με τους εφήβους στρατιώτες για ένα μήνα στον Ταΰγετο, όπου τρέφονταν αποκλειστικά με μέλι (μήνας του μέλιτος).

Το αρχαιότερο πρόσωπο στον χώρο της μελισσοκομίας είναι ο Αρισταίος, ο οποίος αποτέλεσε τον καρπό της ένωσης του Απόλλωνα με την νύμφη Κυρήνη. Όταν γεννήθηκε, ο Αρισταίος, ο Ερμής τον παρέδωσε στη Γαία και στις Ώρες οι οποίες τον ανέθρεψαν στάζοντας στα χείλη του νέκταρ και αμβροσία(μέλι) για να γίνει αθάνατος. Ο μύθος του Αρισταίου μαρτυρεί την ύπαρξη εντατικής μελισσοκομίας στην αρχαιότητα

Στην Κρήτη κατά τις ανασκαφές στη Φαιστό βρέθηκαν πήλινες κυψέλες της Μινωικής Εποχής(3400 π.Χ.) πολύ αρχαιότερης της Ομηρικής. Στην αρχαία πόλη της Κνωσού βρέθηκε πινακίδα με την επιγραφή <<Πάσι Θεοίς Μέλι: ΑΜΦΟΡΕΥΣ 1>>που σημαίνει<< Προσφέρεται σε όλους τους Θεούς μέλι: ένας αμφορέας. Η φράση είναι γραμμένη στο συλλαβικό αλφάβητο της Γραμμικής Β’ τον 140 αιώνα π.Χ. και μεταφράστηκε από τον Βρετανό αρχιτέκτονα Μιχαήλ Βεντρ ( Michael Ventris) το 1952

Συνδυασμός μελιού και γάλακτος (μελίκρατον) αναφέρεται στην Οδύσσεια, ενώ τα συγγράμματα του Αριστοτέλη (322 π.Χ.) αποτέλεσαν σπουδαίο σταθμό για τη μελισσοκομία της αρχαίας Ελλάδας και του τότε πολιτισμένου κόσμου.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν θεραπευτικά σκευάσματα με μέλι. Περιγράφεται μεταξύ άλλων αλοιφή με μέλι για την χειρουργική πληγή της περιτομής, στοιχείο που μας δείχνει ότι γνώριζαν τη δράση του κατά των μολύνσεων. Αναφέρεται επίσης ότι πολλά καλλυντικά της Κλεοπάτρας είχαν για βασικό τους συστατικό το μέλι. Σύμφωνα με την αιγυπτιακή μυθολογία όταν ο θεός Ρα έκλαψε, τα δάκρυα του έπεσαν στο έδαφος και έγιναν μέλισσες. Το μέλι θεωρούνταν πολύτιμο στην αρχαία Αίγυπτο όπου προσφέρονταν στους θεούς κηρήθρες με μέλι για να τους δείξουν την αφοσίωση τους. Το 12αιώνα π.Χ. , ο Ραμσής Β’ προσέφερε 15 τόνους μελιού στον θεό του Νείλου ενώ δοχεία με μέλι θάφτηκαν μαζί με τους νεκρούς ως τροφή για τη μετά θάνατον ζωή. Ποσότητες μελιού σε δοχεία βρέθηκαν και στον τάφο του Τουταγχαμών.

Μέχρι τα μέσα του 18ου αιώνα ήταν η μοναδική γλυκαντική ουσία που είχε στην διάθεση του ο άνθρωπος και σε όλη την Ευρώπη ήταν τροφή κυρίως των βασιλιάδων και των πλουσίων. Στον λαό έδιναν να τρώει τον βασιλικό πολτό τον οποίο θεωρούσαν κατώτερο προϊόν και δεν ήξεραν καμία από τις ιδιότητες του. Εκεί αποδίδουν και οι επιστήμονες την μακροζωία κάποιων λαών τους περασμένους αιώνες.

Η ευρωπαϊκή κυψέλη όπως την γνωρίζουμε σήμερα ανακαλύφτηκε το 1851 από τον Αμερικανό Λορέντζο Λορέιν Λάνγκστροθ. Ο εκσυγχρονισμός στην Ελλάδα έγινε με σημαντική καθυστέρηση το 1903. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία τη χρονιά εκείνη η χώρα είχε 201.314 μελίσσια σε εγχώριες κυψέλες (καλάθια) και μόνο 412 μελίσσια σε σύγχρονες κυψέλες. Δηλαδή μόνο το 0,2% του συνολικού των μελισσιών ήταν εγκατεστημένα σε ευρωπαϊκές κυψέλες. Το 1912 είχαν τοποθετηθεί 3.000 μελίσσια (1,19%) σε νέες κυψέλες. Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το Τμήμα Μελισσοκομίας του Υπουργείου Γεωργίας χορήγησε στους μελισσοκόμους δωρεάν 93.500 κυψέλες, 3.100 μελιτοεξαγωγείς και 3.000.000 τεχνητές κηρήθρες.

Με αυτόν τον τρόπο δόθηκε η ώθηση για την ανάπτυξη της μελισσοκομίας στη Ελλάδα και μέχρι σήμερα δεν έχει σταματήσει να εξελίσσεται και να εκσυγχρονίζεται. Η διαρκής ενημέρωση των μελισσοκόμων, μέσα από τα σεμινάρια ιδιωτών αλλά και του Υπουργείου, για νέες τεχνικές είναι ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια τους.

Τα ελληνικό μέλι θεωρείται ένα από τα καλύτερα παγκοσμίως γιατί δέχεται λιγότερη επεξεργασία από ότι στις υπόλοιπες χώρες και επειδή έχει ταυτοποιηθεί πλήρως και είναι γνωστά τα χαρακτηριστικά του μπορεί να ελεγχθεί η αγνότητα και η αυθεντικότητα του.